Vorige week kwamen we als consortium samen. Dit keer niet achter een scherm, maar fysiek in Groningen. En we begonnen anders dan anders: met een verhaal dat raakte. Lianne van der Wolde opende de bijeenkomst met een indrukwekkende inkijk in haar leven. Ze heeft een verleden met verslaving en huiselijk geweld, maar zet haar herstelervaring nu in om anderen te ondersteunen. Dat doet ze als professioneel ervaringsdeskundige, daaraan gerelateerd heeft ze ook de AD opleiding Ervaringsdeskundigheid in Zorg en Welzijn aan de Hanze afgerond.
Lianne bezoekt mensen thuis. Gewoon voor een kop koffie. In dat moment, zonder formulieren of verplichtingen, vertellen mensen haar vaak méér dan ze ooit met een hulpverlener delen. Waarom? Ze denkt dat dit komt doordat er niets hoeft, er geen formulieren klaarliggen, en omdat er geen directe consequenties aan zitten. Ze zoekt echt samen met mensen naar passende hulp. Haar advies aan ons was helder: ga naast iemand staan en luister. En drink dat kopje koffie op, hoe vies het kopje ook is. Want je bent daar voor de mens, niet andersom.
Daarna nam Marcella Stam ons mee in haar wereld als illustrator van de DeMensPlek Karavaan. Een collectief van makers dat met een kar door buurten trekt om gesprekken te voeren over leven met dementie en de zorg van morgen. Marcella praat met mensen, stelt vragen als: “Hoe wil jij dat er later voor je gezorgd wordt?” en “Wat zou je willen zeggen tegen je toekomstige mantelzorger?”. Terwijl ze luistert, tekent ze. Zo ontstaan open gesprekken en krachtige beelden. Tijdens onze bijeenkomst liet ze zo’n dertig van haar tekeningen zien elk met een verhaal dat ze nog precies wist te vertellen. In onderzoekstermen: veel data, die nog volop nieuwe inzichten kan opleveren.
Deze verhalen zetten ons aan het denken. De rode draad? Durf je onderzoeker-hoed soms af te zetten. Stap een gesprek in zonder kaders, hypotheses of methodes. Niet alles hoeft vast te staan om waardevol te zijn. Mensen vertellen wel, als je eerst bereid bent om echt te luisteren. En impact ontstaat ook in het proces: luisteren, ontmoeten, delen, tekenen, vertellen, ervaren. Misschien moeten we daar meer ruimte voor maken, ook binnen onze projecten.
Jonathan Broekhuizen sloot af met de eerste inzichten uit de Bridge2Health Ethics Retreats. De Ethics Retreats zijn bijeenkomsten waar we met leden van (medisch-)ethische commissies samen in gesprek gaan over hoe ethische toetsing beter kan aansluiten op vormen van onderzoek waarin samenwerking met burgers, cliënten of patiënten centraal staat. Ook uit deze eerste bijeenkomsten blijkt: gesprekken doen ertoe. Reflectie, ontmoeting, het delen van perspectieven dát is waar impact begint. Daarover binnenkort meer!
Meedoen aan een volgende Ethics Retreat?